آخرین اخبار

31
نگاهی به شعر امام خمینی ( ره )
حمید رضا خان محمدی
_________________________________________________

امام خمینی از سنین نوجوانی شروع به استنساخ در اشعار عرفانی و سیاسی ملک شعرای بهار، میرزا اشرف الدین قزوینی و حجت لاری نموده اند. ایشان به دلیل ارتباط عمیق با فرهنگ ایرانی اسلامی، در آثار خود به اشعار شاعران عارفی چون خواجه حافظ شیرازی و مولانا در بیش از 100 مورد استشهاد کرده اند .

از قدیمی ترین کتب اشعار امام می توان به «آثار الحجه» و «آینه دانشوران» اشاره کرد. مجموعه های اشعار امام در حوادث مختلفی مفقود شدند. پس از پیروزی انقلاب به اصرار دکتر فاطمه طباطبایی امام اشعاری در قالب های متنوع و با مضامین عرفانی سرودندکه پس از رحلتشان در چند دفتر با عناوین «سبوی عشق» ، «باده عشق» ، «نقطه عطف» و «محرم راز» منتشر گردید و در نهایت تمامی آثار امام در مجموعه ای به نام «دیوان امام» به چاپ رسید.

امام هیچ گاه خود را یک شاعر نمی دانست اما قریحه ی شاعریش او را همواره یک شاعر برجسته عرفانی معرفی می کند. امام در بعضی از اشعار خود با سرمشق گرفتن از بزرگانی چون حافظ و سعدی و مولوی اشعاری به وزن و قافیه مشابه سروده اند که از جمله آنان می توان به:
الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها (حافظ)
الا یا ایها الساقی برُون بر حسرت دل ها
که جامت حل نماید یکسره اسرار مشکل ها (امام)

اشاره نمود.
در شعر امام استفاده از مضامین مشترک با شاعران بزرگ بسیار مشهود است مانند:
از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز صحبت معشوق و می کنم (حافظ)
از قیل و قال مدرسه ام حاصلی نشد
جز حرف دلخراش پس از آن همه خروش(امام)

همچنین استشهاد به آثار حافظ و مولانا از جمله ویژگی های شعر امام بود که در ابتدای بحث نیز به آن اشاره شد. مهم ترین جنبه ی اشعار امام عرفانی بودن آنان بود اما در این میان بسته به شرایط مختلف جنبه های حماسی، غنایی نیز در آثار امام مشاهده می شود.

مهم ترین مضمون آثار امام به خصوص در زمینه شعر، عرفان است. شعر بیشترین سهم را در تجلی افکار و معرفی شخصیت امام خمینی(س) در میان انواع هنرها دارد، به طوری که مهمترین ابعاد وجودی امام در شعر معاصر امروز به تصویر کشیده شده است. امام پیش از آنکه یک فقیه یا فیلسوف یا سیاستمدار و یا حتی یک شاعر باشد، یک عارف است. عرفان امام عرفان حماسی است و این به آن معنی است که تصوف و عرفان مسلکی نیست. بهترین مأخذ برای شناخت جهان بینی عرفانی اشعار ایشان است که از روی تفنن سروده نشده اند و همچنین در لابه لای اشعار امام رایحه کلامی شاعران بزرگی هم چون عطار، مولانا، عراقی، حافظ، سعدی و ... استشمام می شود.

تاریخ ارسال :   1392/3/13 در ساعت : 0:21:40       تعداد مشاهده : 470