ایمیل :   رمز عبور :        فراموشی رمز؟  


آخرین نقدها
نام ارسال کننده : جابر ترمک
درود بر اساتید گرانقدر.... - شعر زیبای استاد و نظرات خوب اساتید را خواندم. تنها چیزی که به نظرم آ   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : ابراهیم حاج محمدی
با سلام و درود. - بر خلاف دیدگاه سرکار خانم بهرامچی بر این باورم که شاعرانگی در بیت بیت این غزل که   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : صادق ایزدی گنابادی
سلام - - گرچه حقیر به استقلال بیت در غزل اعتقاد دارم و کلا چالش ایجاد کردن در خصوص عدم تناسب د   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : مهسا مولائی پناه
   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : حنظله ربانی
درود - متنی ساده بود تا شعر - هم از نظر ساختار و هم از نظر محتوا - دور از شعر بود - اشعار   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : محمد یزدانی جندقی
سلام محمد علی رضا پور عزیز شاعر گرانقدر . - حقیر را به خوانش اشعارتان فرا خوانده اید ؛ از حسن اعتم   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : محمدعلی رضاپور
سلام و درود بر استاد گرانقدرم جناب خادمیان عزیز! - - استادبزرگوار! فرموده تان درست است و حقیر ه   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : صدرالدین انصاری زاده
فرد اعلی نباشیم! - """""""""""""""""""""" - نمی دانم در ادبیات این کشور چه می گذرد. بهتر بگویم:   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : اله یار خادمیان
سلام و درود میلاد مسعود امام زمان بر شما مبارک باد - - جناب رضا پور عزیز بیت ششم مصرع اول   ....    لینک شعر مورد نظر

نام ارسال کننده : رضا محمدصالحی
سلام و عرض ادب - از استاد صفادل همیشه اشعار خوب خوانده ام و این بار نیز ، ضمن احترام به نظر سرکار   ....    لینک شعر مورد نظر


آرشیو کامل



Share



کشف و شهود در شعر دینی

 
کشف و شهود در شعر، یعنی چه؟ مرحله‌ی کشف در شعر، مرحله‌ی تخیل است و چرخه‌ی فکری آن محدود به حس و خیال می‌شود و اغلب آثار ناسوتی و رومانتیک در همین مرحله شکل می‌گیرد. اکثر آثار "غیردینی" معمولا در مراحل کشف ثبت می‌شود؛ اما مرحله‌ی "شهود"، مرحله‌ای سلوکی و دارای مراتب حکمی و عقلانی است. در این مرحله، شاعر به دلیل اشراف بر اعتقادات ماورایی از خواطر ملکی (فرشته ای) یا ربانی (خدایی) بهره‌مند می‌گردد و بهترین شکل بیان این حالت را در شعر مرحوم عمال سامانی می‌توان دید:
کیست این پنهان مرا در جان و تن              
کز زبان من همی گوید سخن
این که گوید از لب من راز کیست؟             
بنگرید این صاحب آواز کیست؟
به طور کلی دو مقوله سرودن شعر "متعهد" و "غیرمتعهد" را می‌توان به مثال زیر تشبیه کرد:
در شعر "متعهد" ساخت شعر، همانند فرایند تولید "عسل" است که زنبور عسل شهد گل‌ها  و گیاهان را بعد از فرآوری به عسل تبدیل می‌کند که ماندگار و مانا و غیرقابل "فساد" است و چون از "شهد" به وجود آمده به "شهود" می‌رسد و باعث شادابی و لذت مادی و معنوی مخاطب می‌شود و واژگان الهامی خداوند به بهترین شیوه‌، بازپرداخت می‌شود. عنصر "بقا" در حیات بشر و مسیر سلوکی‌اش از خدا به خدا نیز، در همین مفاهیم می‌گنجد؛ چون هنر متعهد مبدأ الهامی‌اش از خدا و مقصد پیامی‌اش به سوی خداست. همان گونه که در سوره الرحمن می فرماید: الرَّحْمَنُ،عَلَّمَ الْقُرْآنَ،  خَلَقَ الْإِنْسَانَ، عَلَّمَهُ الْبَيَانَ. و همین "بیان" که می فرماید به انسان آن را آموخته است خود دارای بزرگترین و گسترده ترین مفاهیم تفسیری است؛ من فقط به نکته شهودی آن توجه نشان داده و به آن استناد می کنم: این که خداوند با ما چگونه سخن می گوید؟ و ما در هنگام سکوت با او چگونه سخن می گوییم؟ و یا در نهان ما و آنچه در سر سویدای ما پنهان است؛ چگونه با او ارتباط برقرار می کند؟ آیا این همان رمز و راز بیان نیست که مرحوم "عمان" در سرآغاز "گنجینه اسرار" به آن اشاره می کند؟ "آنِ" شاعرانه ای که دستاویزِ متشاعران شده است، چیست؟ منبع تخیلی و حسی اش از کجاست؟ اگر مربوط به نژاد آدم است پس چرا همه شاعر نیستند؟ چرا تنها شاعران عارف توانسته اند بر قله های شعر، صعود کنند؟ اگر شعر از عالم ماورا، الهام نمی پذیرد و تعهدی به مبدأش ندارد پس از کجاست؟ صدها سوال در حوزه نظریه پردازی شعر دینی مطرح است که می توان به آنها برای اثبات این ادعا، استناد کرد. فقدان نظریه پردازی در شعر دینی و مبانی فکری آن دلیل نمی شود هر کسی که صد غزل "رمانتیک" سروده است، شروع به تخریب شعر دینی کند. شعر دینی تجلی جمال، جلال و کمال الهی در آیینه اوراق است؛ اوراقی که خداوند به قلم آن، نگارش آن، تعهد آن، قداست آن سوگند می خورد: ن والقلم و مایسطرون!
اگر سخن از شعر متعهد و هنر متعهد می‌شود به دلیل اهورایی بودن آن، همیشه کلمات به بخش هایی همچون جمال شناسی و جلال شناسی و کمال شناسی منتهی می‌شوند. در جمال شناسی منظور از چشم، نگاه است و نوع نگاه. اگر لذتی هم در آن باشد لذت کشفی ندارد بلکه لذت شهودی است و این "شهود" تنها در "مسیر الی الله" به دست می‌آید؛ چون خود شهود بخشی از تجلی "روح" است. اگر در شعر دینی گفته می‌شود "شاعر باید متعهد به سلوک دینی باشد"؛ دلیلش حرکت در مسیر "شریعت" و "طریقت" و در نهایت رسیدن به "حقیقت" است؛ حقیقت در هنر همان مرحله شهودی است؛ همان مرحله‌ای که ما در "نقاشی مینیاتور اسلامی ایرانی" می‌بینیم که نه تنها عاری از عریانی است بلکه در آن هیچ گاه "سایه" دیده نمی شود؛ چون خودش، پیامش، شهود است و شهود خود بخشی از نور؛ و نور جلوه ذات حضرت پروردگار در عالم هستی. اما در فرآیند شعر "غیرمتعهد"، به دلیل توجه به عناصر کشفی و کاملا مادی، شعر شبیه آذوقه‌ای است که "گاو" می‌خورد و آن فرآورده در حقیقت گل و گیاهان پرطراوت و شادابی و زنده‌ای است که خداوند همانند واژگان زیبا آفریده است؛ اما سراینده آن را بعد از فرآوری، خرج عوالم ناسوتی می‌کند و در عالم "کون و فساد" بعد از مصرف به "سرگین" تبدیل می‌شود و اطرافش موجودات و حشرات زیادی به جست و خیز می‌پردازند و ماندگاری‌اش به همان چند لحظه عیش و نوش و وجد دیگر موجودات است. خصلت گاو نیز در بین اهل حکمت باز زنبور عسل متفاوت است. زنبور عسل همان موجودی که خداوند به او وحی می‌کند در پی سلوک های متفاوت، زمینی و آسمانی، طولی و عرضی و ارتفاعی، خود زندگی شهودی در عالم ناسوت دارد و هیچ گاه دچار حرص و آز، تملق و تعصب در کسب هنر نمی شود؛ اما گاو، در نهایت سلوک محدود خود، از آغل تا سبزه زار، دهان به هر سبزه ای می‌گشاید و فضای سبز محدود و موجود خود را چنان در تملک خویش می‌بیند که برای حفظ آن به هر جنبده ای حمله می‌کند! پس مراحل سرودن در شعر دینی و غیردینی بسیار متفاوت است و آن تفاوت در خروجی مطالب و بقا و فنای آن‌هاست!
گرچه مواد اولیه‌ی آنها یکی است؛ اما نتیجه‌ی هر کدام از آنها کاملا متفاوت است و
ان‌شاءالله نتیجه گیری این نظریه در بخش بعدی منعکس خواهد شد... .
منابع:
قرآن کریم
گنجینه اسرار
مقاله "نظریه مکتب شعر دینی"، سید علی اصغر موسوی.
 

ادامه دارد

    /وب سایت " نظریه ی مکتب شعر دینی درایران/ http://saapoem.vcp.ir/

--------------------------------------------------------------------------------------

 



   تاریخ ارسال  :   1393/6/2 در ساعت : 23:46:23   |  تعداد مشاهده این شعر :  1470


کسانی که این شعر را می پسندند :

ارسال نقد و نظر برای اعضا

   
ارسال نظر برای غیر اعضا







متن های ارسالی برای "نقد" توسط دارنده دفتر شعر قابل مشاهده و تایید نخواهد بود و تنها توسط مسئول بخش نقدها بررسی و تایید خواهند شد. در صورتی که میخواهید نظری را خصوصی برای صاحب اثر ارسال کنید از بخش نظرات استفاده بفرمایید.

سید ابوالفضل مبارز
1393/6/3 در ساعت : 2:8:44
سلام بر دوست بزرگوار آقای موسوی عزیز.
نکات مهم شما رو در ذیل مطالب آقای شکارسری چن بار به خودم گوش زد کردم.حق است. یا علی.
سید علی اصغر موسوی
1393/6/3 در ساعت : 2:46:27
سلام علیکم سید بزرگوار
چقدر شهرت شما زیباست!
مبارز!
سید عزیز ما نسل مبارزه ایم؛ مبارزه با سه طایفه "قاسطین" و "ناکثین" و "مارقین" و این مبارزه تا قیامت ادامه خواهد داشت.
زیاد از خرده فرمایشات پسماندهای مارکسیست ها و ایادی فراماسونری نترسید. آنها به کار خود مشغول اند ما هم به کار خود!
التماس دعا!
موفق باشید!
سید علی اصغر موسوی
1393/6/3 در ساعت : 13:19:27
هوالحق المبین!
برای اون دسته از اهالی رنگارنگ و بوقلمون صفت که از ادبیات آیینه ای برای نشان دادن قامت "کوچک" خود در کادرهای بزرگ استفاده می کنند باید عرض کنم که:
1- بنده سیدعلی اصغرموسوی وابسته به هیچ گروه و حزبی نبوده و نیستم و درزندگی مادی و معنوی ، هنری و عادی ،فقط" مستقل" بوده و جزء ابواب جمعی هیچ ارگان و فردی نیستم.
2- از هیچ کس جز شعورو عقل ذاتی خود که ودیعه ی حضرت پروردگاراست ؛ خط و دستور نمی گیرم.
3- با دوستداران اجدادم (اهل بیت علیهم السلام) دوست و با دشمنانشان (اموی صورتان دیو سیرت و علوی صورتان اموی سیرت) دشمن هستم!
4- بنده هیچ شاعری را برای هوای نفس دشمنی و یا ترد نمی کنم و ازکنارهیچ اندیشه ای کورکورانه رد نمی شوم ؛مگر برای پیشبرد اهداف مکتب "شعر تشیع" به تحلیل آن پرداخته و موارد مفید و مضر آن را دریابم.
5-اگر برای کاربران بزرگوارسایت مطالبی از این دست می نویسم برای "شناخت" بیشترآن دسته از دوستانی است که از مفاهیم بلند، ارزشی، متعهد، خردگراو اصیل واهورایی "شعر دینی"کم اصلاع یا بی اطلاعند! و این گونه نوشتارحاصل "30" مطالعه است ! سی سال رنجی که بدون حمایت "دولتی" و بدون حمایت جایی یا کسی- جزمواهب حضرت حق(جل جلاله) و معصومین علیهم السلام- متحمل شده ام برای رسیدن به درک مفاهیم دینی درشعر، پس آن را به دقت مطالعه کرده و درصورت مشاهده "نقصانی احتمالی" برای حقیر منعکس کنید.
نقدو تحلیل در حوزه علوم نظری همیشه با "گفتگو وچالش " همراه است ! من از هرگونه چالش برای بهره وری ودانش افزایی استقبال می کنم؛ ولی از برخورد "ریاکارانه"، بازاری، قشری، مافیایی، بایکوت گر، فریبکارانه، تبعیض آمیز ، نفرت دارم!
کسانی که لباس "علویان" به تن دارند و کلام علویان برلب! اما دلشان همچون دل "ابوجهل و ابولهب"آکنده از حقد و کینه است و برای دشمنان دین همیشه از حال می روند بدانند ، روزی به نام "یوم تبلی السرایر" هم هست و آن روز وقتی پرده از کارهای انجام شده کنارمی رود! دیگر خیل اعوان وانصار حزبی و گروهی درکار نیست و از زدن یا نزدن حتی همین "خوشم آمد" سوال خواهد شد تا "بی اعتنایی" و تخریب! از ما گفتن بود!
یا حق!
محمد حسین انصاری نژاد
1393/6/3 در ساعت : 16:4:53
سلام استادگرامی.
خواندم وبهره بردم.
سربلندباشید.
سید علی اصغر موسوی
1393/6/3 در ساعت : 16:30:37
سلام و درود برشما استادانصاری نژاد عزیز
سپاس از مهرتان
اگر نقصی هم دیدید بفرمایید مرتفع شود
حق یارتان
محمدمهدی عبدالهی
1393/6/3 در ساعت : 9:22:12
سلام و عرض ادب استاد بزرگوار و شاعر متعهد اهل بيت عصمت و طهارت
درود و تحيت بر شما
بسيار متين و زيبا نكات پر مغز و با مفهومي را متذكر شديد و بهره وافر برديم
ايشالله همواره انديشه و قلمتان در راستاي خدمتگزاري به مقام شامخ اهل بيت عصمت و طهارت باشد و ساليان سال براي اين خاندان شعر بسراييد
پيروز و سربلند باشيد
توفيق يارتان
سید علی اصغر موسوی
1393/6/3 در ساعت : 12:38:25
سلام و درود بر جناب عبداللهی گرانقدر

مثل همیشه سپاسگزارم از بذل محبتتان

برایتان از حقتعالی توفیق و سلامتی آرزومندم

یا حق
بازدید امروز : 17,220 | بازدید دیروز : 10,654 | بازدید کل : 123,956,057
logo-samandehi