به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست ادبی «بررسی و تحلیل ترجمه‌های ادبی کتاب‌ها به زبان فارسی، انگلیسی، اردو، هندی و سانسکریت» با حضور محمدرضا شرفی خبوشان، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، علیرضا قزوه رئیس دفتر شعر و موسیقی صدا و سیما، فرزانه اعظم لطفی، عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات اردو دانشگاه تهران، سعیده حسینجانی مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، سرویش تریپاتی و مهدی باقرخان از هندوستان و جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ عصر روز چهارشنبه دهم دی‌ماه در تالار صفارزاده حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این نشست، قزوه با اشاره به ویژگی‌ها و اشتراکات فرهنگی و ادبی ایران با هندوستان و کشورهای اردو زبان، ترجمه آثار فاخر ایرانی به زبان هندی و اردو را یکی از مهمترین فعالیت‌های فرهنگی سال‌های اخیر دانست و گفت: این کتاب‌ها نقش زیادی در گسترش ارتباطات فرهنگی کشورها داشته و کتب زیادی در این حوزه ترجمه شده است که جدیدترین آنها ترجمه و چاپ کتاب «نقاشی خدا» با موضوع سردار سلیمانی است. این کتاب به همت مرکز ترجمه حوزه هنری برای رده سنی کودک انجام گرفته است که در این جلسه هم مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.
در ادامه حسینجانی با اشاره به مراحل مختلف نگارش تا ترجمه کتاب نقاشی خدا گفت: در سرتاسر این مراحل لطف و عنایت شهید سلیمانی احساس شد. همچنین در مورد دیگر آثار ترجمه شده در مرکز به زبان اردو، انگلیسی و هندی می‌توان به ترجمۀ اشعار مولانا توسط آقای «بلرام شاکرا» اشاره کرد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
وی ادامه داد: از آنجا که ادبا و مخاطبان ما در هندوستان به زبان فارسی و یادگیری آن بسیار علاقه دارند، سعی بر آن شد تا در حوزه ترجمه این تناسب رعایت شود و ما نیز آثاری را به این زبان ترجمه کنیم. از این رو چند داستان کودک و نوجوان ترجمه شد که بازخوردهای خوبی هم در پی داشت و برخی آثار مانند «آنتولوژی شعر معاصر فارسی» توسط مترجم هندوستانی به زبان انگلیسی ترجمه شد که حائز جایزه منطقه‌ای کتاب هند سال شد.
مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری افزود: تاکنون چندین مجموعه با موضوع عاشورا ترجمه شده است که با استفاده از ظرفیت‌های اربعین در این راهپیمایی توزیع شد. همچنین رمان‌هایی همچون «شطرنج با ماشین قیامت» «فرنگیس» و...نیز به اردو ترجمه شدند که مورد استقبال علاقه‌مندان هندوستانی قرار گرفت.
محمدرضا شرفی خبوشان هم ضمن خوشامدگویی به میهمانان و خصوصا اساتیدی که از کشور هندوستان حضور یافته‌اند، گفت: کشور هند از قدیم با ایران ارتباطات فرهنگی-تاریخی داشته و زبانی که کشورهای منطقه و خصوصا مردم کشورهای ایران و هند از طریق آن با یکدیگر ارتباط دارند، فراتر از لغات است و تحت تأثیر رسانه یا تغییرات کاربردی زبان قرار نگرفته است و همچنان بر این دو کشور حکمفرماست و آن زبان همدلی است که ریشه تاریخی دارد.
مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزۀ هنری افزود: آنچه بین این فرهنگ‌ها، همدلی را ایجاد کرده تلاش مردان و زنان نخبه، مولفان، عارفان، شاعران و دانشمندانی بوده است که با تلاش و خلق آثار خود این زبان معرفتی را شکل دادند که امیدواریم همچنان بتوانیم این ارتباط و همدلی را حفظ کنیم.
باقرخان، مترجم کتاب «نقاشی خدا» سخنران بعدی این نشست بود و گفت: ترجمه بسیار امر مهم و خاصی است شاید کمتر کسی به اهمیت آن واقف باشد که با وجود ترجمه‌های مختلف شاهد خلاء ویراستاری در این حوزه هستیم.
نویسنده و مترجم هندوستانی افزود: به قول اردو زبان‌ها ترجمه کار امانت‌داری و شمشیری دولبه است و چه خوب است که مرکز ترجمه دوره‌های ویراستاری جهت مترجمان هندی برگزار کند، زیرا آثاری که در کشور مقصد مثل هندوستان ترجمه می‌شوند با ویرایش یک مترجم ایرانی کیفیت بهتری خواهند داشت و همچنین ترجمه‌های اردو که در هندوستان انجام می‌شوند با ویرایش ویراستار اردو گویاتر خواهند بود.
وی افزود: در مورد ترجمه کتاب «نقاشی خدا» باید بگویم کار بسیار دشواری بود چرا که ترجمه به زبان کودکان نیازمند نوعی سادگی و روانی مختص به زبان آنهاست. از این رو از فرزندم کمک گرفتم تا بررسی کنم که ترجمه چقدر برای درک کودکان در این سن و سال قابل‌لمس و تفهیم است. همچنین در مورد عنوان اثر نیز یک واژۀ «خود» را برای تأکید اضافه کردم تا مخاطب متوجه شود که این نقاشی اثری است که خود خدا خلق کرده است.
این مترجم و شاعر هندوستانی سخنانش را با یکی از اشعار خود که به فارسی سروده بود به پایان رساند.
در ادامه سرویش تریپاتی، ویراستار کتاب داستان کودک «نقاشی خدا» نیز به شعرخوانی پرداخت.
اعظم لطفی، استاد زبان اردو در دانشگاه تهران سخنان خود را با تشکر از مرکز ترجمه آغاز کرد و افزود: در مرکز ترجمه کارها به‌صورت آکادمیک انجام می‌شود، از این مرکز می‌خواهم که به زبان سانسکریت نیز بپردازند.
وی ادامه داد: شاید برای هر کسی مبرهن نیست که یک دوره‌ای زبان فارسی در هندوستان چه جایگاهی داشته است، امروز برای من باعث افتخار است که این عزیزان تا این حد به زبان فارسی مسلط هستند که حتی به این زبان شعر نیز می‌گویند. امیدوارم این مرکز با دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌ها در زمینۀ ترجمه همکاری‌های بیشتری داشته باشد.بخش پایانی این نشست همراه با شعرخوانی در وصف سردار سلیمانی بود که با اجرای شاعران حاضر در نشست انجام گرفت.
